Encyclopedie   Over   Pantheon   RSS Feed   Thesaurus    Tijdschriften    Wijzigingen   Zoekmachine   

donderdag 10 januari 2013

Atlas Ferraris

De Atlas Ferraris is de eerste topografische atlas van Belgie. Onder keizerin Maria-Theresia en Keizer Jozef II kreeg veldmaarschalk graaf Joseph de Ferraris de opdracht om een kaart te maken van de volledige Oostenrijkse Nederlanden aangevuld met het Prinsbisdom Luik. Deze werken werden van 1771 tot 1778 uitgevoerd. Deze eerste systematische en grootschalige topografische kartering op schaal 1:11.520 leidde tot een veelkleurige handschriftkaart, Kabinetskaart genoemd, die was opgesteld in drie exemplaren, waarvan de Koninklijke Bibliotheek Albert I er één bezit. Het betreft het exemplaar van Karel van Lotharingen, de toenmalige landvoogd.

Karel van Lotharingen deponeerde zijn exemplaar in 1794 te Wenen na de nederlaag tegen de Fransen. Dit exemplaar werd in 1922 in het kader van de compensaties voor de Eerste Wereldoorlog door Oostenrijk aan België overgedragen. De andere twee originele exemplaren bevinden zich in het Kriegsarchiv te Wenen en in het Rijksarchief te Den Haag.

In 1777-1778 maakte de Ferraris nog een reductie van zijn kabinetskaart in 25 kaartbladen, bestemd voor de verkoop. Deze uitgave staat bekend als de Carte Marchande.

In het Nationaal Geografisch Instituut wordt ook nog een calque bewaard, door de Nederlandse overheid ter beschikking gesteld in 1859. Dit exemplaar werd gebruikt bij de voorbereiding van de eerste kaart van het Dépôt de la Guerre et de la Topographie.

De Ferrariskaarten werden tussen 1965 en 1976 heruitgegeven door het cultureel fonds Pro Civitate van het Gemeentekrediet van België als Kabinetskaarten van de Oostenrijkse Nederlanden opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (Koninklijke Bibliotheek van België).


De Atlas Ferraris is op het internet te raadplegen, zowel op Belgica, de digitale bibliotheek van de Koninklijke Bibliotheek van Belgie als op de website van het Nationaal Geografisch Instituut.

 [Belgica: Kaart van Ferraris (Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden)]
[Nationaal Geografisch Instituut: Kabinetskaart Ferraris]
Zie ook:
  • Atlas de France van Chanlaire en Dumez

Geen opmerkingen:

Een reactie posten