MACHIAVELLI, Niccolò
De Heerser
Baskerville Serie
Athenaeum - Polak & Van Gennep, Amsterdam, 1976; derde druk, 1981
[ISBN 9025315410 (Worldcat, Wikipedia)]
Originele titel:
Il principe (1532)
uit het Italiaans vertaald, ingeleid en toegelicht door Frans van Dooren
De heerser (Il Principe) van Machiavelli is één van de klassieke en nog steeds gelezen geschriften op het gebied van de staatkunde. Zelfbewust zoals de staatkundigen in de Renaissance waren en vrij van religieuze vooroordelen, geeft Machiavelli in zijn verhandelingen richtlijnen voor het beleid van de heerser als deze zijn machtspositie ongestoord wil behouden. Het devies luidt dat het doel de middelen heiligt. (achterflap)
Machiavelli beschouwde de staat als een instelling die door de mensen voor hun eigen nut was ingericht, eerder dan als een deel van een goddelijk plan; de eerste plicht van zijn 'Prins' was aan zijn onderdanen veiligheid en een goed bestuur te bezorgen; hij moest zijn ziel niet redden en de morele code die hij volgde verschilde van die der gewone burgers. Dit werk was niet immoreel maar legde de nadruk op het leven op aarde eerder dan op het hiernamaals. (RAMSEY, P.H., Renaissance en hervorming, in Geschiedenis van Prehistorie tot Atoomtijdperk, Orbis Systematische Encyclopedie in kleur)
In een bekende passage analyseert Machiavelli wat de usurpator kan doen met veroverd gebied; hij kan het gebied uitmoorden en herbevolken, hij kan het bezetten en er gaan wonen of hij kan het onder haar eigen gezag en wetgeving laten bestaan en zich beperken tot het heffen van fiscale en militaire lasten, waarbij de laatste mogelijkheid de voorkeur wegdraagt.
Overigens was het Italiaanse boek dat in de 16de eeuw buiten Italië het meest verspreid was niet Machiavelli's Il Principe, maar Het Boek van de Hoveling van Castiglione. (RAMSEY op.cit.)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten