Het Muzikaal Gehoor

WILLEMZE, Theo
Het Muzikaal Gehoor
vorming en ontwikkeling
Reeks: Aula Boeken Pocket nr. 385
Uitgeverij Het Spectrum, Utrecht/Antwerpen, 1969 D1969/0265/215

Dit muziekpedagogisch werk geeft de einddoelstellingen aan van een opleiding in solfège of notenleer. Er zijn elf hoofdstukken. De titels van deze hoofdstukken, achter elkaar doorgelezen, vormen tesamen de tekst van de exameneisen solfège van het muziekvakonderwijs in Nederland;

I: Het a prima vista zingen van twee notenbalken, waarvan één begeleid ...

II: ... en één onbegeleid ...

III: ... en het uitvoeren van ritmen in van eenvoudig tot gecompliceerd stijgende opgaven.

IV: Het onderscheiden van intervallen ...

V: ... drieklanken ...

VI: ... septiemakkoorden ...

VII: ... en hun omkeringen ...

VIII: ... en andere samenklanken van drie en vier verschillende tonen.

IX: Het noteren van een éénstemmig muziekdictee ...

X: ... en van ritmen in van eenvoudig tot gecompliceerd stijgende opgaven ...

XI: ... en van een twee- of driestemmig muziekdictee.

Ieder hoofdstuk is opgebouwd rond dezelfde vijf onderdelen; Theoretische voorbeschouwingen, practische voorbeschouwingen, de kern van de zaak, suggesties omtrent studieplanning en gesprekken met studenten.

Over de grote en de kleine terts, de consonanten en dissonanten en de zgn. boventonentheorie verklaart de auteur o.a. het volgende in één van zijn gesprekken met de studenten (p.181-182);
Die boventonentheorie is niet van mij, zoals je suggereert. Ze is het werk van een hele reeks theoretici, te beginnen bij de oude Grieken, zoals zoveel begonnen is bij de oude Egyptenaren of Grieken, nl. Pythagorus, Aristoxenus. Later van Leibniz, een groot filosoof, Euler, een wiskundige, Tartini, een violist, Rameau, een componist, d'Alembert, een wiskundige, filosoof en muziektheoreticus. Die theorie van 'mij' is van o.a. d'Alembert en dateert van 1752! Overigens is het wél zo dat aan die oude theorie heel wat is toegevoegd, door Helmholtz, Stumpf, Hornbostel, Krüger en vooral ook Révész, een in ons land gewerkt hebbende Hongaar van wereldvermaardheid op het gebied der muziekpsychologie. En misschien heb ik er, zonder er erg in te hebben,ook wel wat van mijzelf aan toegevoegd zo in de loop der jaren. Maar zet je maar uit het hoofd dat die theorie van de boventonen een specialiteit van mij is.