Timaios
Uit: Platoon Verzameld Werk - deel 4
Vertaling: School voor Filosofie, Amsterdam
Uitgeverij De Driehoek, Amsterdam, 1986;
Stichting Ars Floreat, Amsterdam, 2011
[ISBN 9060303822 (Worldcat, Wikipedia)]
Beschikbaar als e-book op:
- [Ars Floreat] - [Plato, Timaios] nederlandstalig
- [Project Gutenberg] - [Timaeus by Plato]
engelstalige vertaling van Benjamin Jowett
Timaeus, die als ondertitel "Over de Natuur" meekreeg, is de belangrijkste dialoog die Plato schreef. Het werk sluit onmiddelijk aan op de Politeia, waarnaar het in het begin ook verwijst.
In deze dialoog zet Plato zijn kosmologie uiteen en verhaalt zijn scheppingsmythe bij monde van de astronoom Timaeus. Daarin schept de zgn. Demiurg de wereld, daarbij gebruikmakend van de in de Ideeenwereld aanwezige geometrische archetypes. Het werk vormt dan ook een synthese van een aantal disciplines, zoals meetkunde, natuurkunde, astronomie, optica, en vervolgens in het laatste deel anatomie, fysiologie en pathologie. De Timaios is in de eerste plaats een uitleg over het ontstaan van de schepping aan de hand van meetkundige modellen.
Het verhaal van de astronoom Timaeus is een visionaire uiteenzetting over het ontstaan van de wereld waarin een samenhang bestaat tussen het "zijn" en het "worden", eenheid en veelheid, tijd en eeuwigheid. Die samenhang wordt de wereldziel genoemd, en zij toont zich in de regelmatige bewegingen van de hemellichamen en in de redelijke vermogens van de mens.
Het meest indrukwekkende voorbeeld van orde in de wereld wordt gevormd door de bewegingen van de hemellichamen. Hier manifesteert de intelligente ziel van de wereld zich het duidelijkst. Voor Plato waren de hemellichamen levende wezens van goddelijke aard. Drie soorten bewegingen doen zich aan de hemel voor: de dagelijkse beweging van oost naar west waaraan alle hemellichamen deelnemen, de beweging van zon, maan en planeten van west naar oost tegen de achtergrond van de sterren, en bepaalde onregelmatige, teruglopende bewegingen van de vijf planeten. De eerste twee regelmatige bewegingen zijn een uitdrukking van de ziel van de kosmos.
zie ook:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten